Onderzoekskader 2021

Training & Studiemiddag Waarderingskader

Algemeen

Het onderzoekskader beschrijft de werkwijze van de Onderwijsinspectie en bevat een waarderingskader dat voor de onderzoeken wordt gebruikt.

Er is een Waarderingskader voor bestuur, en een waarderingskader voor scholen. Tussen de sectoren zitten minimale verschillen in de kaders, die met name met de aard van de sector of de sectorwet te maken heeft. Zo heeft het funderend onderwijs geen standaard over examens.

Verantwoordelijkheid

Besturen zijn ervoor verantwoordelijk dat het onderwijs van hun scholen van voldoende kwaliteit is en dat het financieel beheer op orde is. In het toezicht gaat inspectie na of besturen hier zicht op hebben en of zij hieraan sturing geven, zodat besturen waarborgen dat de leerlingen op hun scholen onderwijs krijgen van voldoende kwaliteit. Besturen vormen een belangrijk schakelpunt: door te werken aan de kwaliteit van hun scholen, dragen zij bij aan de werking en de kwaliteit van het onderwijsstelsel als geheel. Hierbij vormen de drie domeinen kwalificatie, allocatie en persoonsvorming + socialisatie het raamwerk. 

Het kader voor bestuur bevat het kwaliteitsgebied BKA: Besturing, Kwaliteitszorg en Ambitie. 

De kern van het kwaliteitsgebied Besturing, Kwaliteitszorg en Ambitie (BKA) is dat het bestuur zorgt voor besturing van de onderwijskwaliteit op de scholen en voor een goede organisatie en kwaliteitscultuur. Ook het financieel beheer, waaronder financiële continuïteit, rechtmatigheid en doelmatigheid, is hiervan integraal onderdeel. Deze besturing is een cyclisch proces. De drie standaarden van het waarderingskader samen geven zicht op de kwaliteitscyclus van het bestuur.

Scholen

Het waarderingskader voor scholen bevat de kwaliteitsgebieden SKA: Sturen, Kwaliteitszorg en Ambitie, OP: Onderwijsproces, SV: Schoolklimaat & Veiligheid en OR: Onderwijsresultaten. De schoolleider geeft samen met het team het onderwijs op hun school vorm. Samen met het bestuur streven zij kwaliteitsdoelen en ambities voor het onderwijs na. Hoe ze dat doen, beschrijven zij in hun schoolplan. Het schoolplan beschrijft het onderwijskundig beleid, het personeelsbeleid en het stelsel van kwaliteitszorg. SKA kent dezelfde standaarden als BKA, maar dan op schoolniveau. In het toezicht wordt aangesloten bij de schooleigen informatie. Kernvragen voor de kwaliteit van het onderwijs zijn:

  • leren leerlingen genoeg
  • krijgen ze goed les en zijn ze veilig?
  • voldoet de school aan de vastgestelde basiskwaliteit binnen het onderzoekskader (borging)
  • op welke manier werkt de school aan eigen aspecten van kwaliteit (PDCA, ontwikkeling/stimulering)?
person writing on notebook

Wat zeg de Inspectie over het Onderzoekskader

Uit onze gesprekken met de inspectie over de ervaringen met het Onderzoekskader kwamen de volgende punten naar voren:

  1. De structuur of systematiek (BKA1) en cultuur (BKA2) rondom Kwaliteitszorg zijn nog onvoldoende met elkaar in samenhang
  2. De PDCA-cyclus wordt niet ‘afgemaakt’; ofwel de implementatie Kwaliteitszorg is nog in volle gang
  3. Onvoldoende verbinding tussen bestuurs-en (BKA) schoolniveau (SKA): de dialoog mist nog teveel
  4. Eigenaarschap onvoldoende (duidelijk) belegd
  5. Kwaliteitszorg wordt nog te apart van de dagelijkse praktijk processen georganiseerd
  6. Teams worden steeds meer als motor van veranderingen en verbeteringen gezien. Hiervoor is onderwijskundig leiderschap nodig
  7. Betrek leerlingen bij kwaliteits(zorg)plannen!